सभासद, दलका नेता, अधिकारकर्मी, निर्वाचन आयोगका आयुक्तहरुसँग सम्बन्धित व्यक्तित्व तथा संचारकर्मीहरुको जमघटमा ‘वर्तमान निर्वाचन प्रणालीको औचित्य’ माथि चलिरहेको गम्भीर छलफलमा एउटा उखान टुक्काले कार्यक्रमको बहसको दिशा नै अर्काेतिर मोडिदियो ।
आइतवार राष्ट्रिय निर्वाचन पर्यवेक्षण समिति (नियोक) ले बानेश्वर स्थित एउटा सभाकक्षमा आयोजना गरेको कार्यक्रम उत्कर्षमा थियो ।
मानव अधिकारकर्मी प्राध्यापक कपिल श्रेष्ठले बिषयवस्तुमाथि केन्द्रित कार्यपत्र वाचन गरेर भर्खर सकाएका थिए । कार्यक्रममाथि प्रकाश पार्दे नियोकका अध्यक्ष तथा कार्यक्रममा सभापतित्व गरिरहेका निर्वाचन आयोगका पूर्व आयुक्त सूर्यप्रसाद श्रेष्ठले एउटा उखान सुनाए । उनको टुक्का थियो – ‘राजाको काम छोडी कामीको देवाली’
श्रेष्ठले माहोल रसमय बनाउन सुनाएको उखान टुक्का कार्यक्रममा सक्रिय सहभागी दलित सभासद, अधिकारकर्मी तथा सचांरकर्मीहरुलाई चित्त बुझिरहेको थिएन । उनको उखान कटाक्षपछि नेपाली काग्रेंसका नेता डा.मिनेन्द्र रिजालले बोलेर के भ्याएका थिए, दलित अनलाईन डटकमका प्रधान सम्पादक अशोक दर्नालले श्रेष्ठले बोलेको उखानलाई लिएर बीचैमा उठेर आपत्ति प्रकट गरे ।
‘कानुनले समेत जातीय भेदभाव हुने र होच्याउने यस्ता शब्दहरु बोल्न बन्देज लगाईसकेको अवस्थामा समेत कानुनकै सन्दर्भ चलिरहेको कार्यक्रममा अध्यक्षले नै यसरी बोल्नु त्रुटीपूर्ण र आपत्तिजनक छ ।’ दर्नालको भनाई थियो – ‘यसले सिंगो दलित समुदायको मानमर्दन गर्ने हुनाले तपाईंले माफी माग्नुपर्छ ।’
दर्नालको आपत्तिपछि श्रेष्ठले आफुले जातीय विभेदको मनसायबाट शब्द प्रयोग नगरेको दावी गदै आत्मआलोचना गर्न अस्वीकार गरे । उनको त्यस्तो रुखो प्रतिक्रिया आएपछि दलित अधिकारकर्मी गणेश विश्वकर्मा, साँसद लक्ष्मी परियार ,साँसद विजय सुब्बाहरुले माफी माग्न दवाव दिएका थिए ।
दलित अधिकारकर्मी गणेश विश्वकर्माले आफुले गरेको गल्तीको आत्मआलोचना गर्नुको साटो उल्टै सुझाव दिनु गलत र आपत्तिजनक भएको भन्दै श्रेष्ठलाई माफी माग्न आग्रह गरेका थिए । साँसद लक्ष्मी परियारले उच्च जातको अंहकारबादी सोच र शासकहरुको पुरानो शैली संसदभित्र मात्र नभई यस्ता बौद्धिक कार्यक्रमहरुमा समेत देखिइन थालेको भन्दै विरोध गरिन ।
साँसद विजय सुब्बाले कानुनतः संविधान कार्यान्वयनको चरणबाट अघि बढेको भन्दै दलित समुदायलाई आघात पुग्ने गरी सार्वजनिक कार्यक्रममै विभेदकारी अभिव्यक्ति दिनु गलत भएको टिप्पणी गरे ।
नियोककै महासचिव डा. गोपाल सिवाकोटीले संस्थाले कसैलाई पनि विभेद नगर्ने नीति लिएको बताउँदै अनायासै आएकोे समुदाय लक्षित अभिव्यक्ति ‘व्यक्तिगत विचार‘ भएको स्पष्टिकरण दिएका थिए ।
सबैबाट विरोध आएपछि अन्ततः श्रेष्ठले ‘आफुले बोलेको अभिब्यक्तिका कारण कसैको भावना र आत्मसम्मानमा ठेस पुगेका भए क्षमाप्रार्थी छु ‘ भनि आत्मआलोचना गदै मागी मागेका थिए ।
Leave a Reply